Thứ ba, 07/04/2020, 08:13 (GMT+7)

Hỗ trợ tâm lý cho trẻ trong và sau thảm họa tự nhiên

BS. Ngô Phạm Thị Thúy Trinh
  • Bác sĩ
  • Thần kinh
Xem thêm thông tin
Với mùa dịch Covid-19 năm nay, bệnh sẽ còn kéo dài với rất nhiều hậu quả… Ngoài thiệt hại về con người và tổn thất vật chất, chúng ta cũng nên quan tâm đến phản ứng trước mắt và hậu quả tâm lý lâu dài của trẻ em.

.

Chuyên gia tâm lý Ngô Phạm Thị Thúy Trinh

Trẻ em phản ứng thế nào trước thảm họa tự nhiên?

Phản ứng của trẻ tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ, bao gồm biến cố xảy ra hiện nay, sự tổn thương của cá nhân, sự mất mát người thân, mức độ nâng đỡ tinh thần của cha mẹ, mất mát nhà cửa, tiền sử sang chấn tâm lý hoặc bệnh lý tâm thần. Trẻ cần được gặp chuyên viên tâm lý hoặc tâm thần nếu trẻ có những thay đổi hành vi quan trọng hoặc có bất kỳ triệu chứng nào dưới đây trong một thời gian kéo dài:

- Đối với trẻ nhũ nhi: khóc nhiều hơn bình thường, bám chặt lấy ba mẹ, khó ngủ hoặc ngủ nhiều hơn, thay đổi thói quen ăn uống.

- Đối với trẻ trong độ tuổi biết đi: Chán ăn, thoái lùi (như đòi bú bình trở lại hoặc không nói...), bám chặt lấy cha mẹ, la hét nhiều hơn, hung hăng hơn - đánh hoặc xô đẩy người khác.

- Đối với tuổi mẫu giáo: tiểu dầm, rối loạn giấc ngủ, ngủ gặp ác mộng, sợ bóng tối, sợ người lạ, sợ ở một mình, có hành vi của trẻ nhỏ hơn, có thể hỏi thảm họa có xảy ra nữa không.

- Đối với trẻ ở cấp tiểu học: cáu kỉnh, hung hăng, bám víu, ác mộng, tránh đi học, kém tập trung và rút khỏi bạn bè và sinh hoạt.- Đối với trẻ vị thành niên: rối loạn ăn uống và giấc ngủ, hiếu động, tăng xung đột, dấu hiệu thể chất, hành vi phạm pháp, và kém tập trung.

Một số ít trẻ có thể có nguy cơ bị rối loạn căng thẳng sau sang chấn (post-traumatic stress disorder-PTSD) bao gồm các triệu chứng trên kèm theo việc sống lại các biến cố đau thương qua trò chơi hoặc giấc mơ, cảm giác thảm họa tái xuất hiện, tình trạng chết lặng đối với các chủ đề cảm xúc, khó tập trung và dễ giật mình. Một số hiếm trẻ vị thành niên cũng có thể tăng nguy cơ tự tử nếu có vấn đề tâm thần trầm trọng như PTSD hoặc trầm cảm. Với những triệu chứng này, trẻ cần được gặp chuyên viên tâm lý hoặc tâm thần. Có nhiều yếu tố quyết định liệu một nạn nhân chấn thương sẽ phát triển PTSD, bao gồm mức độ kỹ năng đối phó, khả năng phục hồi, tần suất xảy ra và mức độ nghiêm trọng của bất kỳ chấn thương nào trước đó. Tuy nhiên, điều quan trọng là sự hỗ trợ của cộng đồng trong việc phục hồi tinh thần của một cá nhân sau thảm họa thiên nhiên. Tìm kiếm các nguồn lực bên ngoài, sự ủng hộ từ xã hội, được lắng nghe một cách chân thành và được thông cảm bởi những người xung quanh là tất cả các thành phần trên con đường chữa lành.

Phụ huynh và giáo viên nên giúp trẻ như thế nào?

Giữ bình tĩnh và an tâm. Nhìn nhận sự mất mát, tổn hại, nhưng tin tưởng vào cố gắng của cộng đồng để dọn dẹp và xây dựng lại. Trấn an trẻ được gia đình chăm sóc và cuộc sống sẽ trở lại bình thường. Giúp bé vượt qua nỗi ám ảnh “thiên tai”. Nhìn nhận và bình thường hóa cảm xúc của trẻ. Cho phép trẻ thảo luận về những cảm xúc và quan ngại của trẻ. Hãy lắng nghe với sự đồng cảm. Cho trẻ hiểu phản ứng của trẻ là bình thường. Khuyến khích trẻ nói về các biến cố gây đau thương. Trẻ cần có cơ hội thảo luận về kinh nghiệm sống của trẻ trong một môi trường an toàn và được chấp nhận. Cung cấp cho trẻ những sinh hoạt giúp trẻ chia sẻ kinh nghiệm sống trong đó có hình vẽ, câu truyện, nhạc, kịch hoặc xem hình ảnh trên truyền hình, nghe truyền thanh. Cha mẹ có thể nhờ chuyên viên tâm lý tư vấn thêm. Cổ vũ những kỹ năng ứng phó và giải quyết vấn đề tích cực. Động viên trẻ triển khai phương pháp ứng phó với cơn lo âu một cách tích cực. Củng cố mối quan hệ với các bạn. Các bạn sẽ giúp trẻ ứng phó với hoàn cảnh khó khăn tốt hơn và tránh trẻ bị cô lập. Phụ huynh cũng cần tự chăm sóc bản thân. “Mình không thể cho con những điều mà mình không có”. Hãy dành thời gian cho chính mình và tự trấn an mình trước khi nâng đỡ trẻ.  

CG tâm lý Ngô Phạm Thị Thúy Trinh

Đơn vị tâm lý - BV Nhi đồng Thành phố

 

Tài liệu tham khảo Để con được lớn khôn - BS Phạm Ngọc Thanh Slide bài giảng của BS CKII Nguyễn Minh Tiến Psychologytoday.com Tamlyhoctoipham.com            

Bạn muốn đặt câu hỏi cho Ngô Phạm Thị Thúy Trinh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Ý kiến của bạn ({{ pagination.lastes.total }})
Bài viết khác của Ngô Phạm Thị Thúy Trinh
{{ item.desc.name }}
Bài viết khác - Thần kinh
{{ item.desc.name }}
{{ item.desc.name }}
Banner Hỏi đáp Bác sĩ Banner Cơ sở y tế banner 1 trong 4 box (Thư viện BS) Banner Trò chuyện cùng BS
Có thể bạn quan tâm
Đăng ký nhận thông tin mới nhất từ Sức Khoẻ

Vui lòng để lại thông tin và Chuyên khoa bạn quan tâm, Sức Khỏe sẽ gửi đến bạn những cập nhật mới nhất qua Email của bạn.